Sektor globalnej logistyki zawiera wiele ważnych pojęć i terminów, jednym z nich jest właśnie tranzyt. Aby podkreślić silne znaczenie procesu tranzytowego dla optymalnego przemieszczania towarów, a jednocześnie jego ogromną złożoność, warto odwołać się do oficjalnego dokumentu autorstwa Komisji Europejskiej – instrukcja ta zawiera bowiem aż 9 głównych sekcji i ponad 600 stron wyjaśnień! Zatem, czym tak naprawdę jest tranzyt i w jaki sposób przedsiębiorstwa mogą dbać o prawidłowy przebieg całej procedury?
Spis treści
Co oznacza tranzyt?
Tytułowy tranzyt towarów jest nierozerwalnie związany z handlem międzynarodowym. Termin ten w kontekście przemieszczania towarów nawiązuje do sytuacji, gdy ładunek jedynie przejeżdża przez obszar danego kraju, ale sam proces transportowy realizowany jest pomiędzy innymi państwami.
Odpowiednia realizacja tranzytu towarów jest szczególnie ważna ze względu na panujące wymagania celne. Transportowane towary mogą podlegać wielu czynnościom administracyjnym, a każdorazowe przekraczanie granic kraju wiąże się z odpowiednimi obowiązkami celnymi. Nadzór nad całym procesem wpływa zatem na efektywność i płynność realizacji zadania, bez obawy o kary finansowe, a nawet utratę renomy operatora logistycznego.
Początki tranzytu w Europie
Niezwykle dynamiczny rozwój europejskiego handlu międzynarodowego po zakończeniu II wojny światowej wymagał stworzenia klarownych i praktycznych procedur kontrolnych. Te starania zakończyły się opracowaniem kilku kluczowych porozumień i regulacji, które udoskonalają przewóz ładunków.
Już w 1949 roku powstała specjalna umowa TIR, która uwzględniła kwestię zabezpieczenia należności celnych, wynikających z przewozów ładunków. 10 lat później, początkowe porozumienie przerodziło się w nadal obowiązującą konwencję TIR.
Naturalną konsekwencją Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską było stworzenie wspólnej taryfy celnej oraz wspólnotowego systemu tranzytowego. Dalszy rozwój wymiany handlowej stał się również podstawą nawiązania współpracy z krajami Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu.
Jakie są rodzaje tranzytu?
Tak istotny obszar łańcucha dostaw wymaga opracowania skutecznych, ale czytelnych procedur działania. Pierwszym przykładem jest tranzyt bezpośredni, który charakteryzuje się minimalną ilością formalności oraz szybkim czasem realizacji. W tym przypadku przewoźnik wykonuje przewóz od miejsca startu do punktu finalnego, bez uwzględnienia stacji pośrednich. Należy pamiętać, że ta forma tranzytu nie przewiduje możliwości magazynowania towarów lub ich przeładunku.
Alternatywą jest tranzyt pośredni, który oferuje znacznie więcej manipulacji związanych z ładunkiem. Dodatkowe stacje pośrednie pozwalają na tymczasowe składowanie ładunku lub zmianę środka transportu, co wymaga jednak obecności w określonych składach celnych.
Tranzyt towarów może mieć także charakter zewnętrzny oraz wewnętrzny. Tranzyt zewnętrzny dedykowany jest transportowi ładunków pochodzących spoza obszaru Unii Europejskiej, ale sam transfer uwzględnia obszary jednego lub kilku krajów członkowskich.
Druga sytuacja obejmuje tranzyt wewnętrzny. W tym przypadku pochodzenie towaru oraz jego miejsce docelowe wskazują na kraj Unii Europejskiej, ale już sam przewóz realizowany jest przez obszar kraju, który nie należy do Wspólnoty Europejskiej.
Wspólna procedura tranzytowa
Wspólna procedura tranzytowa opiera się na Konwencji z 20 maja 1987 roku. Jej beneficjentami są wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej, Szwajcaria, Norwegia, Islandia, Turcja, Republika Macedonii Północnej, Serbia oraz Zjednoczone Królestwo. W tym miejscu należy również podkreślić znaczenie konwencji SAD. Celem wspólnej procedury tranzytowej jest uproszczenie procesu przewozu pomiędzy stronami wymiany handlowej. Jest to możliwe, dzięki odroczeniu wymaganych opłat celnych na czas transferu ładunków z placówki celnej wyjścia do instytucji celnej przeznaczenia.
Status transferowanych ładunków wykazuje przynależność do jednej z dwóch procedur celnych. Procedura tranzytu zewnętrznego, czyli T1, dedykowany jest wszelkim ładunkom nieunijnym. Procedura tranzytu wewnętrznego, oznaczona symbolem T2, aktywuje się głównie podczas przemieszczania ładunków unijnych z jednego punktu znajdującego się na obszarze celnym Unii Europejskiej do kolejnego, a transport odbywa się przez terytorium kraju nienależącego do wspomnianego obszaru. Warto podkreślić, że podczas przewozu nie następuje zmiana statusu celnego ładunku.
Bezpieczeństwo podczas tranzytu towarów
Tak zaawansowany proces tranzytu towarów wymaga jednocześnie sprawdzonych i szczelnych procedur bezpieczeństwa. Co więcej, obowiązujące wytyczne nawiązują również do kwestii optymalnego i efektywnego łańcucha dostaw.
Artykuł 33 dodatku I do Konwencji podkreśla, że ładunki podlegające procedurze tranzytu muszą być dostarczone do urzędu celnego przeznaczenia z uwzględnieniem ekonomicznie uzasadnionej drogi. To udowadnia, że każdy przewoźnik powinien skorzystać z pomocy niezawodnego lokalizatora GPS, który pomoże spełnić wszelkie wymagania codziennych zadań – także w kontekście tranzytu.
Specjalistyczny lokalizator GPS nie tylko zoptymalizuje trasę przewozu, generując spore oszczędności dla firmowego budżetu, ale pozwoli na śledzenie pojazdu w czasie rzeczywistym, automatyczne rozliczenie wszelkich opłat i zwiększenie bezpieczeństwa kierowcy oraz samego ładunku. W konsekwencji, każdy tranzyt towarów może być zrealizowany w sposób terminowy, sprawny i zgodny z obowiązującymi przepisami.
Ocena artykułu: 5/5